สามย่าน มุมสูงของแยกสามย่านยามค่ำคืน ชื่ออักษรไทย สามย่าน รหัสทางแยก N047 (ESRI), 088 (กทม. ) ที่ตั้ง แขวงวังใหม่ แขวงปทุมวัน เขตปทุมวัน และแขวงมหาพฤฒาราม แขวงสี่พระยา เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร สามย่าน เป็นสี่แยกใน เขตปทุมวัน และ เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร เป็นจุดตัดของ ถนนพระรามที่ 4 ถนนพญาไท และ ถนนสี่พระยา รวมทั้งเป็นชื่อของย่านที่อยู่รอบ ๆ ทางแยกนี้ ประวัติ [ แก้] ภูมิหลัง [ แก้] เมื่อ พ. ศ. 2400 ในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีการขุดคลองถนนตรงตั้งแต่หน้าป้อมผลาญไพรีราบ (ตรงหัวลำโพง) ตัดทุ่งลงไปถึง คลองพระโขนง ส่วนถนนเลียบคลองก็เรียก ถนนตรง ต่อมา พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น ถนนพระรามที่ 4 ถนนสายนี้มี ทางรถไฟสายปากน้ำ (เปิด พ. 2436) แต่ภายหลังได้ยกเลิกรถไฟและถมคลองถนนตรงกลายเป็นถนน (พ. 2503) [1] พ. 2443 เปิดใช้ รถรางกรุงเทพ สายสามเสน โดยวิ่งจาก บางกระบือ วิ่งบน ถนนสามเสน ผ่าน เทเวศร์ บางลำพู พาหุรัด เยาวราช หัวลำโพง รวมถึงผ่านสามย่าน บริเวณนี้วิ่งขนานไปกับทางรถไฟสายปากน้ำ สุดสายที่คลองเตย [2] พ. 2449 มีการตัด ถนนสี่พระยา ต่อมาเมื่อ พ. 2451 มีการตัด ถนนพญาไท จากสี่พระยามาจนถึงถนนประแจจีน ( ถนนเพชรบุรี) [3] มีการสร้างสะพานอุทิศส่วนกุศลถวายแด่รัชกาลที่ 5 ชื่อ สะพานอุเทนถวาย เปิดสะพานอุเทนถวายเมื่อวันที่ 17 ตุลาคม พ.
2467 มีคนอยู่อาศัยเรียกว่าเป็นหมู่บ้านได้เพียง 3 บริเวณ คือ บริเวณสะพานเหลือง สามย่าน และตลาดเจริญผล นอกจากนั้นพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นสวนผักและสวนมะลิ [6] ตลาดสามย่าน [ แก้] ชุมชนบริเวณสามย่านเป็นคนไทยเชื้อสายจีน ก่อน พ. 2500 มีตลาดของชุมชนที่ยังไม่มีชื่อเรียก เป็นเพียงตลาดไม้ 2 ชั้นของชุมชน 10 สิงหาคม พ. 2504 จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยทำสัญญาปรับปรุงที่ดินบริเวณสามย่านกับบริษัทวังใหม่ จำกัด เป็นการบริหารจัดการที่ดินในเขตพาณิชย์แห่งแรก ของมหาวิทยาลัย จนเมื่อ พ. 2508 มีการยกระดับตลาดไม้ให้กลายเป็นตลาดสดที่มีมาตรฐาน พร้อมกับใช้ชื่อว่า ตลาดสามย่าน ลักษณะเป็นตลาดที่ค้าขายชั้นล่าง ส่วนชั้นบนเป็นคนอยู่อาศัย รายล้อมด้วยชุมชนจำนวนมาก ต่อมา พ. 2530 มีการปรับปรุงตลาดสดสามย่านใหม่อีกครั้ง โดยพื้นที่ชั้นล่าง ขายของสด ส่วนชั้น 2 เปลี่ยนจากที่อยู่อาศัยเป็นร้านขายอาหาร [7] พ. 2550 สำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตัดสินใจย้ายตลาดสามย่านเดิมจากบริเวณจุฬาฯ ซอย 15 มาอยู่บริเวณระหว่างจุฬาฯ ซอย 32 และ 34 และเปิดให้บริการตลาดสามย่านใหม่เมื่อ พ. 2551 ซึ่งมีลักษณะคล้ายตลาดสามย่านเก่า ที่ชั้นล่าง ขายของสด และชั้นบนเป็นร้านขายอาหาร บริเวณพื้นที่รอบตลาดสามย่านในอดีต มีร้านนพชูส์ ร้านตัดรองเท้าของสามย่าน ร้านถ่ายรูปอัดรูป ทีมคัลเลอร์แล็บ โรงภาพยนตร์สามย่านรามา โจ๊กสามย่าน ร้านโชห่วยจีฉ่อย และโรงจำนำฮะติ๊ดหลี [8] ร้านเครื่องเขียน ส.